Zapach - równie ulotny, co trudny do opisania. Słowa nie oddaja w pełni jego nieuchwytnej natury, nie ma przecież cech widocznych gołym okiem, nie da się go dotknąć ani usłyszeć. Mozesz jednak opowiedzieć o swoich ulubionych zapachach, korzystając z kilku sposobów.
Konstrukcja zapachu
By móc jak najdokładniej wyrazić charakter perfum, warto poznać ich konstrukcje. Zapach tworzą trzy nuty, z których każda dopełnia aromat w inny sposób. Rozróżniamy więc:
• nutę górną, tzw. głowy - to pierwsza nuta, jaką wyczuwamy w zapachach; na początku jest bardzo intensywna, jednak szybko się ulatnia, zanikajac po 15-30 minutach,
• nutę średnią, tzw. serca - jest wyczuwalna po ok. 10 minutach od aplikacji zapachu i mniej intensywna od nuty górnej; harmonizuje zapach i stanowi o jego bukiecie, utrzymując się na skórze do dwóch godzin,
• nutę dolną, tzw. bazy - wzmacnia i utrwala aromat, czujemy ją dopiero po 30-60 minutach; nuta bazy odpowiada za utrzymanie energi zapachu do ok. 8 godzin.
Ze wzgledu na odmienne oblicza nut zapachowych, stosuje sie w nich aromaty rożnego typu. Na podstawie wspólnych cech wyróżniono rodziny zapachów, które dostarczaja bardziej precyzyjnych określeń do opisu zapachów.
Rodziny zapachowe
Aromaty klasyfikowane są ze wzgledu na podobną naturę, a często także pochodzenie. Przynależność zapachów danej rodziny określa się natomiast na podstawie zapachu dominujacego w ich nucie serca.
Co ciekawe, juz Arystoteles wyróżnił 6 takich grup: wonie słodkie, kwaśne, ostre, tłuste, gorzkie i cuchnące. Dziś używa się bardziej precyzyjnego podzialu na:
• zapachy kwiatowe - takie jak róza, jaśmin, konwalia, bez, fiołek, irys, tuberoza, gardenia czy ylang-ylang; przeważnie opisuje się je jako słodkie, świeże, delikatne, zwiewne i kobiece.
• zapachy cytrusowe - takie jak pomarańcza, limonka, cytryna, grejpfrut, mandarynka, bergamotka; określane jako lekkie, odświeżające i energetyzujące; dawniej grupa ta zaliczała się do zapachów mesk lecz dziś należy do niej większość perfum unisex i sportowych.
• zapachy orientalne (ambrowe)- takie jak fasola tonka, żywica, wanilia, ambra czy piżmo; są zmysłowe uwodzicielskie, ciężkie i ciepłe.
• zapachy szyprowe - takie jak mech dębowy, cedr, żywica, paczula czy bergamotka, w skład tej grupy wchodzą zapachy będące mieszanką aromatów drzewnych i cytrusowych; zapachy te kojarzą się z odwagą, zdecydowaniem, szykiem i elegancją.
• zapachy drzewne - takie jak cedr, sosna, drzewo sandałowe, gwajakowe lub różane; to zapachy ciepłe, głębokie i żywiczne, zazwyczaj preznaczone dla mężczyzn statecznych, dojrzałych i szykownych.
• zapachy paprociowe (fougere) - takie jak mech, lawenda, paczula, wetiwer, szałwia, geranium, rozmaryn czy tymianek; nazywane są także aromatycznymi i postrzegane są jako intrygujące, ekstrawaganckie, dodające klasy i przeważnie meskie.
• zapachy skórzane - takie jak piżmo, ambra, kadzidło, żywica jałowca i brzozy czy labdanum przeważnie wonie męskie, ciepłe, ciężkie i lekko duszne,
• zapachy aldehydowe - do tworzenia tego rodzaju zapachów używa sie aldehydów, które dobrze wiążą poszczególne składniki perfum w całość; sa to intensywne, nowozesne i oryginalne wonie,
• zapachy wodne - najczęściej zawierają syntetyczną substancję calone, która daje mroźny efekt; opisywane są jako czyste, orzeźwiające, swieże i chłodne.
• zapachy owocowe - takie jak brzoskwinia, morela, czereśnia, jeżyna, malina, truskawka, kiwi czy mango; to kompozycje słodkie, radosne, delikatne i dziewczęce, często używane w perfumach letnich i sportowych.
Emocje i wspomnienia
Zapach, często jak nic innego, przywołuje w nas wspomnienia, konkretne emocje i skojarzenia. Możesz z nich korzystać, opisujac ulubione zapachy tak, jak Ty je czujesz. To bardzo subiektywna i osobista metoda scharakteryzowania aromatu, bo w końcu każdy z nas ma inne doświadczenia, które wpływają na jego odbiór.
Nie bój się więc sięgać po takie określenia jak: romantyczny, agresywny, przyjazny, swojski, zimowy, ciepły, słoneczny, apetyczny, otulajacy, czy przytaczać luźne skojarzenia z domkiem na plaży albo ogrodem babci.
Choć słownictwo dotyczące świata zapachów jest ograniczone, możesz posiłkować się wyrazami związanymi z pozostałymi zmysłami. W przypadku woni nie mówi sie o synestezji, czyli zdolności odczuwania bodźców z jednego zmysły za pomocą drugiego, a jednak często łączymy zapach ze smakiem czy kolorem. Warto wykorzystać te skojarzenia do opisu perfum, kierujac się właśnie doświadczeniami pozawęchowymi:
• wzrok - ciemny, jasny, o danym kolorze, czysty, zamglony, powolny, wygładzony, dźwięk - harmonijny, pełen dysonansów, cichy, głośny, przytłumiony,
• dotyk - ostry, łagodny, równy, chropowaty, ciężki, lekki, chłodny, ciepły,
• smak - słodki, kwaśny, gorzki, słony, owocowy, czekoladowy, surowy.
Zapachy to niezwykle złożone, tajemnicze konstrukcje, wymykające się precyzyjnym opisom. Choć istnieje zarówno usystematyzowana, jak i subiektywna ich klasyfikacja, charakter woni wciąż pozostaje nieuchwytny. Może właśnie to czyni świat zapachów takim intrygujacym?